In de huidige multiculturele samenleving is het belangrijk dat zorgprofessionals zich bewust zijn van de invloed van zowel de culturele en levensbeschouwelijke achtergronden van patiënten en hun naasten als hun eigen visie.
Het is belangrijk dat zorgverleners, zonder hun beroepsstandaarden uit het oog te verliezen, met een open gesprek inzicht krijgen in de belevingen van de patiënt en zijn naasten. Door culturele reflectie – inclusief zelfreflectie – en cultuursensitieve communicatie kunnen zorgverleners aansluiting proberen te vinden bij patiënten met een andere achtergrond. Aandacht hiervoor is wenselijk in elk patiëntcontact, en des te meer in situaties waarin er meer druk op de behandelrelatie staat, zoals bij de communicatie die voorafgaat aan het levenseinde.
Om zorgverleners meer kennis op dit gebied mee te geven is (na)scholing in cultuursensitief werken aan te raden voor medische professionals en studenten. Cultuursensitiviteit komt uiteraard niet alleen de zorg voor islamitische patiënten ten goede, maar ook de zorg voor patiënten met een andere culturele of levensbeschouwelijke achtergrond.
Puntsgewijs:
- In onze samenleving krijgen zorgprofessionals te maken met opvattingen over lijden en sterven die zij vanuit hun eigen achtergrond niet gewend zijn.
- Verschillen in culturele of levensbeschouwelijke achtergrond van de arts en de patiënt kunnen leiden tot communicatieproblemen en weerstanden tussen zorgprofessionals en patiënten en hun naasten.
- Basiskennis van andere levensbeschouwingen en culturen is van belang bij het bespreken van beslissingen voorafgaande aan het levenseinde met patiënten met een andere achtergrond.
- Zorgprofessionals dienen zich bewust te zijn van zowel de invloed van hun eigen culturele en levensbeschouwelijke achtergrond als die van patiënten en hun naasten op de communicatie.
- Nascholing van medisch personeel op het gebied van cultuursensitief werken is aan te bevelen.
Wat betekent cultuursensitief?
Een cultuursensitieve attitude impliceert dat de zorgprofessional zich via open vragen en dialoog een beeld vormt van de manier waarop patiënten en hun naasten ziekte, lijden en sterven beleven en hoe dit zich verhoudt tot hun eigen visie.
Gebaseerd op een deel van het artikel “Cultuursensitieve communicatie bij het levenseinde” (Nienke de Graeff, Claudia Savelkoul, Adem Köse, Mohammed Ghaly, Cor B.M. Hoffer en Dave H.T. Tjan), verschenen in Nederlands Tijdschift voor Geneeskunde, 2017;161:D1410.